HOAX: Facebook status spel ter ondersteuning van bewustzijn van borstkanker

De Hoax-Wijzer | 23/08/2013 | Update: 5/12/2016

Sinds enkele jaren doet een kettingbrief de ronde op Facebook en andere sociale media, waarbij vrouwen worden aangespoord om iets specifiek te posten dat de nieuwsgierigheid van mannen moet prikkelen, en dit ter ondersteuning van het bewustzijn omtrent borstkanker. Het gaat hier echter om een actie die door geen enkele organisatie wordt ondersteund en die helaas ook geen enkele praktische bijdrage doet aan het bewustzijn van borstkanker. Het is aldus een hoax die zich min of meer als kettingbrief verder verspreidt. De circulerende kettingbrief van 2013 luidt vaak als volgt:

Oke dames, het is die tijd van het jaar weer ... ter ondersteuning van bewustzijn van borstkanker … het spel van vorig jaar was het schrijven van je beha kleur als uw status ...Vorig jaar namen er zoveel mensen deel… dat het international nieuws was… Vertel geen mannen wat de status betekent ... Laat ze in het ongewisse…Het idee is om de maand waarin je geboren bent en de dag dat je geboren bent in je status te schrijven, maar in een andere vorm:bv… Ik ben geboren 20 januari … dus ga ik voor 20 dagen naar Mexico

Instructies: De maand je geboren bent is de plaats die je gaat… en de dag dat je geboren bent moet zijn hoeveel dagen je weg bent .... Je bent geboren 14 augustus... dus word het: ik ga voor 14 dagen naar California.

Januari - Mexico; februari - London; maart - Miami; april - Dominicaanse Republiek; mei - Paris; juni - Rome; juli - Hawaï; augustus - California; september – New York, oktober – Puerto Rico; november – Las Vegas; december - Australia.

Zet enkel jouw antwoord als status je Fb pagina en verklap niets! Doe het, toon je bewustzijn!

Stuur dan dit bericht verder in een gesloten bericht aan enkele andere vrouwen… laten we eens zien hoe ver het reikt en hoeveel kracht we samen hebben…

Een oudere versie, daterende van september 2012, vraagt dat je de naam van een alcoholische drank post:

Eén van mijn vriendinnen heeft voorgesteld dat wij vrouwen iets speciaal zouden doen op facebook tegen borstkanker.

Het is eigenlijk zo eenvoudig, dat ik zou willen dat je mee deed. Vorig jaar was het idee om de kleur van je BH die je toen droeg op te schrijven op FB... de mannen die van niks wisten, vroegen zich dagen lang af, wat die kleuren op onze status te betekenen hadden!!!

Dit jaar gaat het over onze liefdessituatie en ook wat je in de toekomst wil...WAT DRINK JIJ???

CHAMPAGNE: ik ben vrijgezel / JENEVER: ik ben verloofd / WIJN : samen zijn maar hij weet het nog niet / COGNAC: ik heb een relatie / AMARETTO: ik ben verliefd / SAFARI: ik hou van avontuur / COINTREAU: ik ben getrouwd / BIER: vrije liefde MALIBU: ik ben zijn minnares JÄGERMEISTER: ik heb de ware nog niet gevonden / VODKA: ik ben vrijgezel en dat blijft zo / BLOODY MARY: ik zou terug vrijgezel willen zijn / TEQUILA SUNRISE: ik wil graag trouwen

Nu moet je een keuze maken en zet die op je status (antwoord niet op dit bericht, enkel je drank op je status zetten). Kopieer en plak dit bericht en stuur hem door naar jouw vriendinnen op facebook (wel als bericht aub!).Vorig jaar heeft dit spel het nieuws gehaald, laten we dit jaar hetzelfde doen.

Een versie die sinds april 2014 circuleert, luidt als volgt:

Hahaha je had m'n probleem niet moeten liken of moeten antwoorden!

Dit komt over waaien uit Engeland... Dit is daar het 2014 borstkanker bewustzijn spel.

Nu moet je een van de onderstaande 14 statussen kiezen en posten op je status.

Wees niet een onsportief. Kies je vergif, en wijzig je status in:

1) Verdomme diarree.

2) Ik heb mijn borsten gebruikt om een snelheidsbon te voorkomen.

3) Heeft iemand een tampon, ik zit zonder.

4) Hoe kom ik van voetschimmel af?

5) Waarom is niemand in de buurt als ik geil ben?

6) Geen wc-papier, vaarwel sokken!

7) Iemand bood me een baan als prostituee, maar ik ben huiverig.

8) Ik denk dat ik verliefd ben op iemand, wat moet ik doen?

9) Ik heb besloten om te stoppen met het dragen van ondergoed.

10) Ik hou nog steeds van mijn ex.

11) Ik weet echt niet hoe ik iedereen kan vertellen dat ik er ziek van ben om te verbergen dat ik homo ben.

12) Ik denk dat het ‘to good to be true is’ dat ik zwanger ben.

13) Ik heb net €7000 gewonnen op een kraskaart.

14) Ik heb net ontdekt dat ik ben bedrogen in de afgelopen 5 maanden.

Plaats zonder uitleg. sorry!

Ben benieuwd welke jij kiest

Een versie van eind mei 2014 luidt dan weer als volgt:

Je had mijn post niet mogen liken of commentaar mogen geven.Nu moet je 1 kiezen van de 14 en op je status zetten. Dit is het 2014 borstkankerspel. Verbreek het spel niet, kies en zet het in je status.

1 stomme diarree

2 Heb juist een boete kunnen vermijden door mijn borsten te laten zien.

3 Heeft er iemand een tampon, ik heb er geen meer.

4 Hoe geraak ik van voedselvergiftiging af.

5 Waarom is er niemand in de buurt als ik geil ben.

6 Geen toiletpapier , dag sokken.

7 Iemand heeft mij een job aangeboden als prostituee.

8 Ik denk dat ik verliefd ben , wat moet ik doen?

9 Ik heb besloten om geen ondergoed meer te dragen.

10 Het is bevestigd, ik ga mama/papa worden.

11 Ik weet echt niet hoe ik moet vertellen dat ik lesbisch ben.

12 Het was te mooi om waar te zijn , ik ben zwanger.

13 Heb juist 1000€ gewonnen met krasbiljet.

14 Ik ben juist te weten gekomen dat ik de laatste 5 maand ben bedrogen.

Post dit zonder uitleg. Sorry, ik ben er ook ingetuimeld ik kijk uit naar jouw post

Een versie van april 2015 luidt als volgt:

Hebbes!

Je had beter niet kunnen reageren of "liken". Nu moet je uit één van onderstaande opties kiezen en deze als status op je FB posten.

Dit is het "2015 borstkanker awareness spel".

Geen spelbreker zijn, uit onderstaande je zin kiezen en je status aanpassen.

1) Alweer diarree?!

2) net m'n tieten laten zien om onder een boete voor te snel rijden uit te komen.

3) weet iemand hoe ik van voetschimmel af moet komen?

4) toiletpapier op. Dag nieuwe sokken!

5) Ik ben weer 's verliefd. Wat moet ik doen?

6) Ik heb besloten dat ik vanaf vandaag geen ondergoed meer zal dragen

7) jaaaaa! Ik word mama / papa

8) net €900 gewonnen met een kraskaart!!

9) Ik ben lesbisch!!

10) Ik ga trouwen.

Post dit zonder verdere uitleg.

Sorry, maar ik ben er ook in getrapt.

Ik zie er naar uit jouw post te lezen.

Mondje dicht verder... Dan blijft 't leuk.

En bedankt voor 't meedoen.

Een versie van september 2015 luidt als volgt:

Hallo iedereen,

Zoals elk jaar willen we ook dit jaar onze steun geven aan borstkanker. Bij deze het spel van dit jaar : we vragen dat alle meisjes/dames dit doen om de wereld te sensibiliseren tegenover borstkanker. Het is eenvoudig en ik zou willen vragen aan jullie allemaal om mee te doen. Enkele jaren gekend moesten we de kleur van onze BH op onze wall schrijven. De mannen hebben zich dagen afgevraagd wat die kleuren wilden zeggen. Dit jaar vragen we om het aantal tattoos die je hebt te vermelden. Antwoord niet op dit bericht, maar schrijf enkel het getal gevolgd door "en ik ben er trots op", Vb. 1 en ik ben er trots op! Kopieer dit bericht en stuur het in een privé bericht door naar alle meisjes/vrouwen die je kent.

Het spel van de BH's heeft in de tijd de media gehaald en dat moet nu ook lukken! GO!

Zet daarna een hartje op de wall van de persoon van wie je dit bericht gekregen hebt.

Als iemand je vraagt waarom je dit hebt geschreven of waarom er hartjes op je wall staan, antwoord niet.

Dit is enkel voor de vrouwen en voor de bewustwording van borstkanker.

Alvast bedankt!!

Kort nadien, in oktober 2015, volgde een nieuwe versie waarbij enkel hartjes dienden te worden geplaatst (doch gelijkaardige versies hiervan circuleren al sinds tenminste 2012):

Hallo mooie vrouw... Plaats zonder op dit bericht te reageren een hartje op je tijdlijn, gewoon een hartje, zonder tekst. Daarna plaats je een hartje op de tijdlijn van de persoon die je dit bericht heeft gestuurd. Vervolgens stuur je dit bericht door naar al je vriendinnen. Als anderen vragen waarom je zoveel hartjes hebt staan, niks zeggen! Dit is alleen voor vrouwen. Hiermee kunnen we met een klein gebaar solidair zijn voor borstkankerweek.

De versie van december 2016 luidt als volgt:

Of deze 😠😠😠Tja je had maar niet moeten reageren op mijn status of deze moeten liken. Hahaha! Nu moet jij één van de volgende keuzes als jou status posten. Dit is het 2016 Breast Cancer Awareness game. Wees geen slechte verliezer. Kies gewoon een van de volgend statussen:

1. Ik vond net een eekhoorn in mijn auto!

2. Ik gebruikte net mijn kinderen als excuus om onderuit een snelheidsboete te geraken.

3. Hoe kan je van voetschimmel afgeraken?

4. Al mijn BH's zijn weg!

5. Ik denk dat ik net online ben ingegaan op een huwelijksaanzoek?!

6. Ik heb beslist geen ondergoed meer te dragen.

7. Net bevestigd: ik word (opnieuw) mama/papa!

8. Ik mag auditie gaan doen bij The Voice!

9. Ik mag meedoen in de nieuwe reeks van Master Chef.

10. Ik ga een aapje als huisdier nemen!

11. Ik deed het net in mijn broek!

12. Ik ben serieus kont implanten aan het overwegen!

13. Ik won net €500 met een krasbiljet!

14. Komende kerstperiode verhuizen wij definitief naar ... tijdens!

15. Mayonnaise op een boterham met pindakaas is zoooooo lekker!

16. Ik ga meedoen met Komen Eten! Whoop whoop.

Post geen uitleg. Sorry, ik ben er ook ingetuind. Ik kijk al uit naar jouw post. Don't let the secret out! En denk eraan: 't is voor de 2016 Breast Cancer Awareness." Go Pink!!

KORTE INHOUD

Het bericht dat bij vrouwelijke Facebook gebruikers circuleert, dient om nieuwsgierigheid op te wekken bij mannen, met als doel om borstkanker meer onder de aandacht te trekken. Het bericht vermeldt echter dat vragen van mannen onbeantwoord moeten blijven, en dus stelt zich de vraag hoe effectief deze actie is als mannen nét niet mogen weten dat het gaat om aandacht voor borstkanker. Ook kankerorganisaties zetten hun schouder niet onder deze actie, en plaatsen eerder vraagtekens bij de doeltreffendheid ervan. Het concept helpt immers niet met het verspreiden van meer informatie over borstkanker onder de Facebook-gebruikers.

Inmiddels is het concept echter allang geen geheim meer en kent wellicht bijna iedereen de betekenis van de geheimzinnige Facebook statussen. Het concept van de "reis naar ___ voor ___ dagen" is op zich al van 2012, en keert plots terug in 2013 alsof het helemaal nieuw is, waardoor de actie eerder de allure krijgt van een kettingbrief. Het gewenste effect blijft dan ook uit, en begint eerder averechts te werken aangezien steeds meer mensen geïrriteerd worden door de zondvloed van dit soort statussen. Net zoals het delen van een afbeelding met de tekst "Deel dit als je een geneesmiddel wil tegen kanker", zal ook deelname aan deze actie geen noemenswaardige gevolgen hebben voor het onderzoek naar een geneesmiddel tegen borstkanker. Wie zich actief wil inzetten kan dan ook beter lid worden van een kankervereniging, of een donatie doen.

DETAIL ANALYSE

Het concept begon aanvankelijk begin 2010, wellicht eerst in het Engels maar al snel ook in het Nederlands, waarbij de deelnemende vrouwen een status postten op Facebook met enkel een kleur. Dit moest de kleur zijn van de BH die ze op dat moment aanhadden, om zo aandacht te vragen voor borstkanker. De bedoeling was dan ook om mannen nieuwsgierig te maken over de talloze statussen met enkel vermelding van een kleur, waardoor ze zouden reageren en vragen zouden beginnen stellen. Hoewel het idee origineel en ludiek is, stelt zich de vraag of het ook effectief en doeltreffend is: het was immers de bedoeling dat de vragen van de mannen onbeantwoord bleven, waardoor ze niet wisten waarover het ging. Hoe kunnen ze dan bewust worden van borstkanker, als niemand hen vertelt dat het daar over gaat?

Wie het concept bedacht heeft is onbekend, maar tien maanden later verspreidde zich alweer een gelijkaardige actie onder de vrouwelijke Facebook gebruikers. Dit keer was het de bedoeling dat vrouwen een status postten waarin ze vermeldden waar ze het liefst hun handtas plaatsen, maar uiteraard zonder de vermelding dat het om hun handtas ging. Hierdoor werd de indruk gewekt dat ze aangaven op welke plaats ze het liefst seks hebben, van de zetel tot de vloer en van de tafel tot de kast. Ook hier was het opnieuw de bedoeling om de nieuwsgierigheid van de mannen te prikkelen, maar opnieuw stelt zich de vraag hoe effectief de actie is als niemand laat weten dat het om een actie voor bewustzijn van borstkanker gaat.

Het aantal gelijkaardige concepten bleef zich nadien telkens maar verder uitbreiden. Soms ging het om snoepjes en maten, dan werden er weer hartjes gepost als status, of de liefdesstatus die werd uitgedrukt met de naam van een alcoholische drank. Sinds 2012 doet de actie de ronde onder de noemer "ik ga naar __ voor __ maanden/dagen", waarbij het aantal maanden/dagen de dag van je verjaardag is, en de bestemming een land dat moet overeenstemmen met de maand van je verjaardag. Meer recente versies vragen om een status te kiezen uit een lijst en die te posten zonder verdere uitleg, of het getal te posten van het aantal tattoo's dat je hebt gevolgd door "en ik ben er trots op". In vele gevallen heeft zo'n status dan helemaal niets met borstkanker te maken, zoals bv. "geen wc-papier, vaarwel sokken" of "hoe kom ik van voetschimmel af?".

Hoewel de actie ongetwijfeld enkel goede bedoelingen heeft, blijft de vraag hoe doeltreffend ze eigenlijk is. De eerste concepten hadden op zich nog een duidelijke link met borstkanker, zoals de kleur van de BH, maar berichten met "ik ga op reis naar Rome voor 3 maanden" hebben op zich geen associatie meer met borsten of met kanker. Bovendien stelt het circulerende bericht ook hier dat je niet mag antwoorden op nieuwsgierige vragen van mannen, waardoor ze alweer niet te weten komen dat het de bedoeling is om aandacht te vragen voor borstkanker. Het lijkt op zich toch wel een contradictie, als net dat wél de bedoeling zou moeten zijn.

Inmiddels weet wellicht bijna iedereen waar het om gaat, en zijn dit soort circulerende berichten allang geen vrouwengeheim meer. Wie even op zoek gaat via Google zal er zo krantenartikels over vinden, alsook blogs waarop de kettingbrief volledig te lezen valt. We breken dus geen lans met het te posten in dit artikel. De actie krijgt dan ook steeds meer het allure van een kettingbrief, die doelloos blijft rondzwerven op Facebook en zo nu en dan weer de kop opsteekt, waardoor we exact hetzelfde concept na een jaar plots weer zien verschijnen alsof het helemaal nieuw is. Elke keer opnieuw zorgt het voor de nodige ergernis, ook bij borstkankerpatiënten zelf die geen boodschap hebben aan zulke statussen. Dit blijklt uit meerdere opinieblogs, zoals ook deze, deze en deze.

Er is geen enkele kankerorganisatie in de wereld die heeft laten weten dat zij deze actie op touw hebben gezet, de bedenker ervan blijft dus wellicht voor altijd anoniem. Wel is het opvallend dat ook geen enkele kankervereniging rechtstreeks deze acties ondersteunt, integendeel, sommigen zetten zelfs vraagtekens bij de effectiviteit ervan. Naast het feit dat de vrouwen niet mogen zeggen tegen de mannen dat het gaat om aandacht voor borstkanker, verspreidt de actie ook niets van nuttige informatie over de ziekte op zich. Het geeft deelnemers wellicht het gevoel sociaal en actief betrokken te zijn bij de problematiek, maar in feite zorgt het borstkankerspel er helemaal niet voor dat er meer bewustzijn komt, dat er meer geld vrij komt voor medisch onderzoek, of dat kankerpatiënten sneller genezen.

Net zoals de typische "Like Farming" afbeeldingen met teksten zoals "deel dit als je tegen kanker/kindermisbruik/dierenmishandeling bent", zal deelname aan deze actie op zich niets uithalen in de strijd tegen kanker. Integendeel, het begint inmiddels eerder averechts te werken, aangezien steeds meer en meer mensen zich beginnen te storen aan dit soort "geheimzinnige" Facebook statussen waar inmiddels toch bijna iedereen van weet waarover het gaat. En dat ondanks alle pogingen van deelnemende vrouwen om mannen nét niet te vertellen dat het gaat om borstkanker, om dan te verwachten dat hierdoor meer bewustzijn voor borstkanker kan worden geschept.

Wie deelneemt aan dit concept dient er zich van bewust te zijn dat de kans groot is dat je je Facebook vrienden hiermee zal irriteren in plaats van bewustmaken, en dat het geenszins doeltreffend is. Wie zich wil inzetten voor borstkankerpatiënten kan dit wel op andere en meer effectieve manieren doen, zoals het nemen van een lidmaatschap bij een kankervereniging, doneren aan een kankerorganisatie, of zelf een benefiet organiseren om geld in te zamelen en zodoende borstkanker onder de aandacht van de mensen te brengen.

Zie ook: http://nieuws.nl/trending/20150414/391058/

Bronnen:

- http://forum.girlscene.nl/forum/nieuws-en-actualiteiten/drank-op-facebook-251454.0.html

- http://www.bokt.nl/forums/viewtopic.php?f=139&t=1657327

- https://universonline.nl/2012/09/21/vrouwen-massaal-aan-de-drank-op-facebook

- http://forum.fok.nl/topic/2253677/6/25#p156680073

- http://www.eenbitterepil.nl/blog/index.php?id=1707478192443269299

- https://www.facebook.com/Hoaxmelding/posts/428205040673599:0

- http://www.hln.be/hln/nl/33/Fit-Gezond/article/detail/1051451/2010/01/08/Zet-kleur-van-beha-op-Facebook-tegen-borstkanker.dhtml

- http://www.telegraph.co.uk/technology/facebook/6954696/Facebook-bra-colour-status-update-craze-raising-breast-cancer-awareness.html

- http://www.huffingtonpost.com/2010/01/08/bra-color-facebook-status_n_415966.html

- http://www.huffingtonpost.com/2010/10/05/i-like-it-on-facebook-sta_n_751756.html